Słowa na określenie herbaty

Pochodzenie nazwy herbata w językach europejskich

Współcześni Chińczycy najczęściej określają herbatę znakiem 茶, po mandaryńsku wymawianym chá, a w dialekcie Min, którym mówią mieszkańcy prowincji Fujian – tê. Od niego pochodzą nazwy herbaty w językach europejskich. Tam, gdzie trafiała ona drogą morską z południowych Chin, jej określenia wywodzą się od południowej wymowy tê , np. tea po angielsku, thé po francusku, té po hiszpańsku, Tee po niemiecku, thee po holendersku. Natomiast w krajach, do których docierała drogą lądową z Chin północnych, upowszechniły się określenia pochodzące od północnego słowa chá, np. чай po rosyjsku, čaj po czesku. Myślę, że mogą się one wywodzić od całego wyrażenia chá yè 茶葉, czyli „liście herbaciane”. Polskie określenie „herbata” wypada na ich tle bardzo oryginalnie, a pochodzi z połączenia łacińskich słów herba (trawa, zioło, roślina) i thea.

Herbata czyli 茶

Znak 茶 (wymawiany chá lub tê, lub inaczej – w zależności od dialektu) upowszechnił się w czasach dynastii Tang dzięki napisanej przez Lu Yu „Księdze herbaty” (茶經 Cha jing). Wcześniej w użyciu były inne znaki, z których najczęściej stosowany był 荼 tú, różniący się od 茶 tylko jedną kreską. Kłopot jednak w tym, że mógł oznaczać kilka różnych gatunków roślin. Nie zawsze można z całą pewnością ustalić, czy w danym tekście oznacza on właśnie roślinę Camellia sinensis.

Co oznacza 茶?

Co znaczy słowo chá? Przeczytałam ostatnio, że oznacza „młody listek”, co nie jest prawdą. Mówiąc chá Chińczycy mogą mieć na myśli 1) herbatę (napój) 2) suche liście herbaciane 3) krzew herbaciany, a czasami także „herbatkę” – napar ziołowy lub owocowy z roślin innych niż Camellia sinensis. W czasach dynastii Tang chá było także poetyckim określeniem młodej dziewczyny.

Na temat: Herbata chińska, Historia herbaty, Obalamy mity o herbacie
Hasła: herbata