Jiaoran

W panteonie wybitnych herbaciarzy epoki Tang poczesne miejsce, tuż obok Lu Yu, zajmuje jego przyjaciel, mnich Jiaoran 皎然. Jego świeckie nazwisko i imię brzmiało Xie Qingzhou 謝清昼. Przez większość życia mieszkał w miejscowości Wuxing 吳興, dzisiejszym Huzhou 湖州 w prowincji Zhejiang 浙江. O datach jego narodzin i śmierci nie wiadomo nic pewnego, chociaż niektóre źródła podają, że urodził się około roku 713, a zmarł około 804, inne, że żył w latach 730-799. Był zatem nieco starszy od autora „Księgi herbaty” i niewątpliwie stał się jednym z jego mentorów herbacianych. Niektórzy historycy sądzą, że wywarł duży wpływ na ostateczny kształt „Księgi herbaty”, którą pomagał redagować i opublikować.

Nazywany jest „mnichem-poetą” i „mnichem-herbaciarzem”. Chińscy znawcy herbaty podkreślają, że o ile Lu Yu był prekursorem nauki o herbacie, to Jiaoran był „ojcem-założycielem” kultury herbaty, a przede wszystkim herbacianej poezji. Lu Yu poznał go w wieku 25 lat podczas jednej ze swoich wędrówek i przez około trzy lata zamieszkał jako gość w świątyni Miaoxi 妙喜, gdzie Jiaoran był opatem. Przez całe życie pozostawali w bliskiej przyjaźni. W przeciwieństwie do utworów poetyckich Lu Yu, które – poza jednym – zaginęły, do naszych czasów zachowała się bogata spuścizna Jiaorana: 470 wierszy zebranych w „Quan Tang Shi” ( „Kompletny zbiór poezji z dynastii Tang” 《全唐詩》), nie licząc dzieł krytyczno-literackich, zwłaszcza jego „Poetyki” („Shishi” 《詩式》). Jego poezja przesiąknięta jest filozofią buddyjską, a tematyka często obraca się wokół piękna krajobrazu i zalet herbaty. W wierszach parokrotnie wspominał swego przyjaciela Lu Yu. Jeden z nich cytowałam kiedyś na blogu Morza Herbaty, a kolejny, w moim własnym tłumaczeniu, podaję poniżej:

皎然 Jiaoran

尋陸鴻漸不遇

Szukając Lu Hongjiana* (i nie znajdując go)

移家雖帶郭                      Odszedłeś z miasta, gdzie dzika ścieżka

野徑入桑麻                      Pośród drzew morwy i wśród konopi

近種籬邊菊                      Gdzie krzew chryzantem żywopłot zdobi

秋來未著花                      Choć jesień w pełni, one nie kwitną

扣門無犬吠                      Pukam, lecz nawet pies nie zaszczeka

欲去問西家                      Pytam sąsiadów z zachodniej strony

報道山中去                      Odpowiadają: poszedłeś w góry

歸時每日斜                      I wracasz z każdym słońca zachodem

 

W przyszłości postaram się przetłumaczyć więcej ściśle herbacianych wierszy Jiaorana. Na razie stanowią dla mnie poważne wyzwanie translatorskie, więc trochę czasu i pracy jeszcze mi to zajmie…

---

Na temat: Ludzie herbaty
Hasła: herbaciana poezja, Jiaoran, Księga Herbaty, Lu Yu